www.kaybandi.com

 Vücudumuz İçin Vitaminlerin Ve Minerallerin Önemi       

Vitaminler vücut hücrelerindeki kimyasal işlevlerin aksamadan gerçekleşebilmesi için vazgeçilmez olan ve alınması şart organik bileşiklerdir. Organizmanın kendisi tarafından üretilmediği için de besinlerle ya da vitamin takviyeleri ile alınması gerekir.
         Gebeler, sporcular, menopoz dönemindeki ve doğum kontrol hapı kullanan kadınlar, zayıflama rejimi uygulayanlar, özellikle çok sigara içenler, alkol kullananlar ve yoğun stres altında çalışanlar daha fazla vitamin takviyesine ihtiyaç duyarlar.
         Vitaminler temel olarak yağda çözülenler ve suda çözülenler olarak iki gruba ayrılırlar.A, D, E ve K vitamini gibi yağda çözülen vitaminler vücutta depolanabiliyorken, B1, B2, B6, C gibi vitaminlerde ise vücut kendisine gerekli olduğu kadarını alır, fazla olanı dışarı atar. Bu yüzden özellikle yağda çözülen vitaminleri alırken oldukça dikkatli olunmalıdır. Ancak günlük hayatta kullandığımız multivitaminler, suda çözülenlerle, yağda çözülenlerin kombinesi niteliğini taşıyor.
         Alınması gereken günlük doz kişinin, boy- kilo oranı ve harcadığı kaloriye göre değişir. Normal olarak hergün bir doz alınması yeterlidir. Bazı durumlarda ise vitamine gereksinim artabilir.

* Vitamin A :Yağda çözünen, vücutda çok önemli görevleri olan bir vitamindir. Görme, büyüme ve vücudun enfeksiyonlara karşı direnç göstermesi için gereklidir. Cilt, saç ve mukozanın sağlığı, gece körlüğü ve diğer göz sorunlarının yanında akne gibi cilt bozukluklarına pozitif etki eder.Bağışıklığın artmasına, sindirim sistemi ülserlerinin iyileşmesine yardımcı olur. Grip, soğuk algınlığı, idrar yolu ve akciğer enfeksiyonlarında da  koruyucudur. Antioksidan olarak etki eder,  kanser ve diğer hastalıklara karşı vücudu korumaya yardımcı olur. Yaşlanmayı yavaşlatan önemli bir vitamindir.

* C Vitamini: Suda erir. Kalojen sentezinde önemli rolü vardır.  Kemikler, kıkırdaklar, bağ dokusu ve cilt için çok önemlidir .Vücudun savunma gücünü artırır. Kuvvetli antioksidandır. Yüksek kolesterolün oksidasyon hasarı ve serbest radikal hasarlarına karşı koruyucudur. Sigara içenlerin günlük C vitamini ihtiyacı artar. 

* E Vitamini:E vitamini antioksidan özellikli, hücreyi koruyan, kötü kolestrolun (LDL) verdiği zararı önleyen, yağda çözünen vitaminlerden biridir. Kalp damar sağlığı ve cilt sağlığı için çok önemlidir. Kasların ve diğer dokuların oluşumunda rol oynar. Birçok çalışma günlük 400 IU E vitamini takviyesi alımının, kalp krizi oluşumunu azalttığını göstermiştir.

* D Vitamini:Yağda çözünür, en önemli etkisi kandaki kalsiyum seviyesini korumaktır. Sağlıklı dişler ve kemikler için gereklidir. İnce bağırsaklarda kalsiyum ve fosforun emilimini düzenleyerek kemik büyümesi, sertleşmesi ve tamiri üzerinde etkili olur. Kan hücresi oluşumuna, kansere neden olacak hücrelerin ayrılmasına yardımcı olur. İnsülinin kanda yeterli miktarda bulunmasında rol oynar. Kas zayıflığı, kalp ritim bozuklukları, osteoporoz, bağışıklığın zayıflaması gibi rahatsızlıklarda kullanımı gereklidir. Araştırmalar vitamin D’nin MS (multiple skleroz) hastalığından koruyucu etkisinin olduğunu göstermiştir. Depresyon ve hipertansiyon tedavisinde etkilidir.

* K Vitamini: Kemik oluşumu ve kanın pıhtılaşmasında etkilidir. Kalsiyumun vücutta taşınmasına yardımcı olur.

* B1 Vitamini (Tiamin):Suda çözünen, karbonhidratların, yağların ve proteinin vücutta oluşumu için gerekli bir vitamindir. Vücutta bulunan her hücrenin devamlılığı için gerekli bir yakıt olan, ATP (adenosine triphosphate) B1 vitaminine ihtiyaç duyar. Sinir hücreleri de sağlıklı çalışabilmeleri için B1 vitaminine gereksinim duyar.

* Vitamin B2 (Riboflavin) : B2 vitamini suda çözünen, amino asitler ve yağların oluşumu için gerekli,  B6 vitamini ve folik asitin aktivitesi için ihtiyaç duyulan bir vitamindir. Ayrıca karbonhidratların vücutta yakıt olarak tüketilmesine, vücutta antikor üretimine, cilt saç ve tırnakların oksijen alımına  yardımcı olur. Göz yorgunluğunu rahatlatır. Kimi durumlarda antioksidan olarak davranır. Hamilelerde eksiklik bulgusu görülmese bile, vitaminin az alımı fetusun gelişimini etkileyebilir. Toksik değildir.

* Niasin:Karbonhidratlardan enerji elde edilmesi için gereklidir. Protein ve yağların yapımı ve yıkımında rol oynar. Dolaşım ve sinir sistemi fonksiyonları için de ihtiyaç duyulur. Kolestrolün  düşmesine yardım eder. Şizofreni ve diğer zihinsel hastalıklarda gereklidir. Niasin eksikliğinde bunama, depresyon, uykusuzluk, kol bacak ağrıları, iştah kaybı, yorgunluk, başağrısı, kan şekeri düşüklüğü, kaslarda zayıflık görülebilir. Sağlıklı cilt için gereklidir.

* Pantotenik asid (B5) : Antistress vitamini olarak adlandırılır. Karbonhidrat, yağ ve proteinlerin enerjiye dönüşümünde yardımcıdır. Kolestrol sentezinde gereklidir. (D vitamini ve steroid hormonlarının yapımı için.) Yüksek kolestrol ve yüksek trigiliserid düzeyi  olanların B5 takviyesi alması faydalı olur. Sinir iletimini sağlayan asetilkolinin üretimi için gereklidir. Romatoid artrit rahatsızlığına fayda sağlar.

* Vitamin B6 (Piridoksin):B6 Vitamini amino asitlerin hazırlanmasında, vücutda yapı taşı olan bütün proteinlerin inşasında ve bazı hormonların hazırlanmasında en önemli vitamindir. Fiziksel ve ruhsal sağlık için gereklidir. Bağışıklık sistemi bozulanlar, allerji, alkolikler, böbrek yetersizliği olanlar, depresyon, diabet, damar sertliği önlenmesinde, ağızdan doğum kontrol ilacı kullanan, astım rahatsızlığı olan kimselerin vitamin B6 ihtiyacı artar. Gebelik ve gebelik sonrası Vitamin B6  alımı çok önemlidir.

  * Folik Asit : Folik asit, enerji üretiminde gereklidir. Vücudun genetik bilgilerinin olduğu DNA ve RNA yapımına yardımcı olur. Kırmızı kan hücreleri ve normal hücrelerin çoğalmaları ve gelişmeleri için folik aside ihtiyaç duyar. Hamilelerin, sigara ve alkol tüketenlerin, idrar söktürücü ve antibiyotik kullananların ihtiyacı artar. Depresyon ve anksiyeteye yardımcıdır. Erken doğumu önler. Gebelik ve gebelik sonrası kesinlikle alınması gereklidir. Sindirim bozuklukları, yorgunluk, saçlarda beyazlaşma, büyüme geriliği, hafıza sorunları folik asit eksikliğinde görülebilir.

* B 12 Vitamini: B vitaminleri arasında en önemlilerden biridir. Folik asit ve Vitamin B6 ile beraber kandaki homosistein oranını düşürerek kalbi korumaya yardım eder. Sinir faaliyetlerinin düzgün işlemesi,  DNA çoğalması ve  alyuvar hücrelerinin oluşumu için gereklidir.Vücutda B12 eksikliği; kalp hastalıkları, alzheimer hastalığı, bağışıklık zayıflığı gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açar. Eksikliğinde kronik yorgunluk, depresyon, sindirim bozuklukları, baş ağrısı, sinirlilik, karamsarlık, kalp çarpıntısı ve migren atakları gibi şikayetler görülebilir.

*Biotin: Sağlıklı cilt için önemlidir. Protein, yağlar ve karbonhidratların metabolizmada aktive olmasını sağlayan bir koenzimdir. Besinlerin vücudumuzda enerjiye dönüşmesinde önemli rol alır. Sağlıklı  saç ve tırnaklar, terbezleri, sinir dokusu, depresyon, dermatit, anemi rahatsızlıkları olan ve antibiyotik kullananların ilave biotin takviyesi alması faydalı olur.

*Kalsiyum: Vücudumuzda en bol bulunan mineraldir. % 99’u  kemikler ve dişlerde bulunur. Sağlıklı kemik ve dişler, sinir sistemi faaliyetleri için gereklidir. Çocuklarda kalsiyum takviyesi kemik büyümesi ve yoğunluğunun artmasına, kaslarının gelişimine yardımcı olur. Kalsiyum etkilerinin bir çoğunu magnezyum ile birlikte gösterir. Bu etkilerin başlıcaları sinirler, adaleler ve dokular üzerine olup kalp ve adalelerin kasılması ile sinirlerin ileti görevini sağlamasıdır. Yeterince alınmaması durumunda vücut otomatik olarak kemiklerde depolanan kalsiyumu kullanmaya başlar ve eksilen kalsiyum yerine konmazsa kemikler güçsüzleşir ve kolay kırılır bir hal alırlar.

* Demir: Kanda oksijen taşıyan ve depolayan hemoglobin molekülünün üretimi için gereklidir. Aynı zamanda kas  hücrelerinin oksijen depolamasına yardımcı olan myoglobinin parçasıdır. ATP (Vücudun temel enerji birimi) üretiminde görev yapar. Anemi, yoğun regl dönemleri veatletik performans için kullanılabilir.

* Fosfor: En çok kemiklerde bulunan bir mineraldir. Vücut, fosfora kemik ve diş oluşumu, biyokimyasal reaksiyonlarda ihtiyaç duyar. (enerji üretimi, kalp kasının kasılması, sinir ve kas hareketleri, böbrek işlevleri.)

* İyot: İnsan vücudu için dışarıdan alınması gereklidir. İyot, bütün hücrelerin ve vücudun metabolizmasını sürdürebilmesi için gerekli olan tiroid hormonunun ihtiyaç duyduğu eser elementtir. İyotun protein sentezi ve genel olarak enerji üretimi için olması zorunludur. Hücre solunumunda ve oksijenin tutulmasında etkilidir. 

* Magnezyum: İnsan vücudu için eser mineraldir. Kemiklerin, proteinlerin, yağ asiti formasyonunun ve yeni hücre yapımı için gereklidir. Sinir sisteminin ve kasların gevşemesini sağlayan magnezyum aynı zamanda sakinleşmeye yardımcı olur. Magnezyum kandaki şekerin enerjiye dönüşmesinde önemli bir rol alır. Kemik ve dişlerin gelişimini ve sağlıklı kalmalarını, sinir iletişimlerini ve enerji oluşumuna yardımcı olur.

* Çinko: Çinko 300’den fazla enzimin bileşenidir. Bağışıklık sisteminin düzenli çalışabilmesi için vücutta bol miktarda bulunması gerekir. Hücre yenilenmesinde payı olduğu için cildi de güzelleştirir. Yetişkinlerde üretkenliği arttırır. Çocuklarda büyümeyi hızlandırır, hücre üremesine yardımcı olur ve görme duyusunu güçlendirir. Serbest radikallerden korur. El tırnaklarını sertleştirir ve saçı kuvvetlendirir, nörodermitisi ve uçukları hafifletir.

* Selenyum:Vitamin E ile birlikte güçlü bir antioksidan ve hücre koruyucusu olarak çalışır. Selenyum vücudu kanserden koruyan glutathione peroxidase salınımını aktive eder. Mayadan elde edilen selenyum hayvanlarda test tüpü çalışmalarında kanserli hücrelerin ölümüne neden olmuştur. Veriler, 4.5 yıl boyunca günlük 200 mcg selenyum verilen 130 kişide kanserden ölüm oranı plaseboya göre %50 daha az olduğu görülmektedir. Aynı zamanda sağlıklı bağışıklık fonksiyonları için gereklidir. Dokuların oksidasyon nedeniyle zarar görmesini engeller. Bu sayede erken yaşlanmanın önlenmesinde olumlu etkileri vardır. En önemli etkisi antioksidan özelliğidir. Bu özelliği ile kalp krizini önlemeye yardımcı olur. Sigara, alkol, okside yağlar, civa, kadmiyum gibi insana zarar veren maddelerin etkilerini azaltır.

* Bakır: Karaciğerde depolanan bakır, vücut dokusunun yeniden oluşması için gerekli enzimin yapımında oldukça önemli bir rol oynar. Vücutta demirin absorvesi için gereklidir. Aynı zamanda antioksidan enzimlerin bileşenidir. Vücudun devamlılığı için gerekli olan adenosine triphosphate (ATP) yapımı için gereklidir. Ayrıca bakır, beyin sinirleri ve bağ dokusu içinde oldukça önemlidir. Cildimizi oluşturan kalojen yapımında bulunur.

 * Krom: Kolestrol, yağ ve protein sentezi için hayati bir mineral olan krom, vücutdaki basit şekerin parçalanmasında önemli rol oynar. Kromyum picolinat formu yağ kaybının yükselmesini ve vücut  kas oranının artmasını sağlar. Krom biyolojik olarak insülinin etkisini arttıran glikoz tolerans faktöründe oldukça etkili, önemli bir insülin ko-faktörüdür. Kan şekeri düzeyinin sabit kalmasını sağlar. Aynı zamanda krom kullanımı şeker hastalarında insülin ihtiyacını azaltmaktadır.

* Mangenez: Manganez sağlıklı cilt, kas ve kıkırdak oluşumu için gerekli eser minarellerden biridir. Kemik oluşumu ve bakımı ile bağ dokuları için oldukça gereklidir. Vücudun tüm dokularında bulunur ve antioksidan görevi görür. Kas gevşetici özelliği vardır. Kemiklerin büyümesine, gelişmesine etki eder. Cinsiyet hormonu sentezinde, sinir gelişimi ve fonksiyonlarında etkilidir. Aynı zamanda SOD aktivasyonuna yardımcı olur. (SOD: antioksidan bir enzimdir). 

* Molibden: Molibden, bazı enzimlerin ihtiyaç duyduğu işlem için gerekli bir eser elementtir. Vücudumuzda kırmızı kan hücrelerini oluşturmak üzere hemoglobin içerisine demirin depolanması için riboflavin ile birlikte çalışır. Ayrıca molibden erkek cinsellik metabolizması için gereklidir. Astım ataklarını azaltır ve sülfitlerin vücuttan atılmasına yardımcı olur.

* Potasyum: Vücut için hayati minerallerden biridir. Vücutda su dengesini ve kan basıncını düzenlemeye yardımcı olur. Sağlıklı sinir sistemi ve düzenli kalp ritmi için oldukça gereklidir. Fazla alınmasında tansiyonu yüksekliği, cilt kuruluğu, kaslarda yorgunluk ve sinirlilik görülür.

* Boron: Mineral metabolizmasında görev alan boron, vücutda D vitamininin oluşumunun artmasını, kalsiyum, magnezyum ve fosforun metabolizma içerisine girmesini sağlar. Kemik ve eklem sağlığı için önemlidir.

* Nikel: Nikel, eser bir elementtir. Kırmızı kan hücrelerinin yapımında önemli  rolü vardır.

* Lutein: Antioksidan bir karotenoid olan lutein, retina ve göz sağlığı için önemlidir. Yaşlanma ile birlikte retinadaki lutein miktarı azalmaya  başlar. Serbest radikal hasarlarına karşı koruyucudur.

* Likopen: Likopen sebze ve meyvelerde doğal olarak bulunan karotenoid ailesine ait antioksidan içeriği olan bir pigmenttir. Bir çok araştırma göstermiştir ki likopen; prostat kanseri, sindirim sistemi, göğüs kanseri, akciğer kanseri ve yaşlılıktan dolayı oluşan kalp dejenerasyonunu aktif olarak engelleyebilir. Makular dejenerasyonu engeller.

* Silikon: Silikon eser bir mineraldir. Bağlayıcı  dokunun yapımı ve sürdürebilirliğini sağlar. Kemiklerde bulunur ve kemiklerin mineralize olmasını gerçekleştirir.

*Vanadyum: Eser bir mineral olup kemiklerin ve dişlerin oluşmasında rol oynar.